kan plazması ne demek?

Kan plazması, kanın sıvı kısmıdır ve kan hücrelerini taşıyan, sarımsı renkteki bir sıvıdır. Yaklaşık olarak kanın %55'ini oluşturur. Plazma, su, tuzlar, enzimler, antikorlar ve diğer proteinler gibi çeşitli maddeler içerir.

İçeriği ve Görevleri:

  • Su: Plazmanın büyük bir kısmını oluşturur ve besinlerin, atık ürünlerin ve hormonların taşınmasında önemli rol oynar.
  • Elektrolitler: Sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum, klorür, bikarbonat gibi elektrolitler, vücut fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı olur.
  • Proteinler: Plazmada bulunan proteinler arasında albümin, globulinler (antikorlar dahil) ve fibrinojen bulunur. Bu proteinler, kanın ozmotik basıncını düzenler, bağışıklık sistemini destekler ve kanın pıhtılaşmasında rol oynar.
  • Besinler: Glikoz, amino asitler, yağ asitleri ve vitaminler gibi besin maddeleri plazma yoluyla hücrelere taşınır.
  • Atık Maddeler: Karbondioksit, üre ve kreatinin gibi atık ürünler plazma yoluyla böbreklere ve akciğerlere taşınarak vücuttan atılır.
  • Hormonlar: Endokrin bezler tarafından salgılanan hormonlar plazma yoluyla hedef hücrelere taşınır.

Kullanım Alanları:

Kan plazması, çeşitli tıbbi durumlarda kullanılır. Örneğin:

  • Yanık Tedavisi: Yanık hastalarında sıvı kaybını yerine koymak ve protein eksikliğini gidermek için kullanılabilir.
  • Kanama Bozuklukları: Hemofili gibi kanama bozukluklarında, eksik pıhtılaşma faktörlerini sağlamak için kullanılabilir.
  • Bağışıklık Sistemi Bozuklukları: Bağışıklık sistemi yetmezliği olan hastalara antikor sağlamak için kullanılabilir.
  • Şok Tedavisi: Şok durumlarında kan hacmini artırmak ve kan basıncını yükseltmek için kullanılabilir.

Kan plazması, donörlerden alınan kanın işlenmesiyle elde edilebilir. Plazma bağışı, tıbbi ihtiyaçları karşılamak için önemli bir kaynaktır.